Gerard Elschot
Juli 2008
Introductie
Wetenschap en wijsheid beginnen met waarnemen en observeren.
Afstand nemen en kijken naar de context waarin iets gebeurt of naar het ritme waarop. Kijken naar de heftigheid waarmee het gebeurt of naar de omvang van het gebeuren zelf. En ook kijken naar wat er niet gebeurt, wat niet wordt belicht.
Observeren en waarnemen lijken simpele handelingen en zouden dat ook kunnen zijn als wij niet behept waren met het feit dat we overal onmiddellijk een betekenis aan geven, bewust en onbewust. En dat doen we al in de fase van het observeren, maar ook tijdens het verwerken van de informatie bij de analyse van wat we hebben waargenomen.
We hebben onze mening vaak al klaar en het antwoord al geformuleerd en sluiten onze ogen voor wat we niet willen waarnemen of wat niet in ons straatje past. En we redeneren simpelweg naar de door ons gewenste uitkomst
En vaak proberen we dan ook nog te verdedigen dat we niet subjectief zijn omdat anderen het met ons eens zijn. We zijn lekker met meer mensen die dezelfde conclusies trekken en dus is die conclusie al aardig objectief zeggen we dan..
Er zitten valkuilen in onze waarneming en er zitten valkuilen in de manieren waarop we die waarneming gebruiken. Want wat is dat objectief?
Hoe belangrijk zijn antwoorden en hoe belangrijk zijn vragen?
Deze module gaat over waarnemen en analyseren. Hoe krijg ik informatie en hoe kijk ik naar die informatie? En natuurlijk daarna onmiddellijk hoe analyseer en orden ik die informatie, wat doe ik ermee en hoe bepaal ik welke informatie waar hoort?.
Deze module gaat ook over wat mensen met informatie doen en hoe wij onszelf en anderen op het verkeerde been kunnen zetten door conclusies die logisch lijken maar niet logisch zijn.
Ik pas in mijn jas, mijn jas past in mijn tas, dus ik pas in mijn tas.
Alle moduleonderdelen zijn gericht op waarnemen en analyseren.
Hoe en wat neem je waar? Wat doe jij en wat doen mensen met die waarneming en wat doet waarneming met ons?
We hebben één thema genomen om al die aspecten langs te lopen, te verduidelijken en in beeld te brengen en dat centrale thema is:
Insluiting en uitsluiting van groepen en van individuen.
Vast programma
Deze module rond het thema insluiting en uitsluiting is samengesteld uit een aantal wekelijks terugkerende onderwijsvormen.
Bij Menswetenschappen en Filosofie zal via hoorcolleges ingegaan worden op de mechanismen die spelen bij insluiting en uitsluiting en hoe deze mechanismen ons waarnemen en onze manier van observeren beïnvloeden. Een tweetal van deze colleges zal op locatie buiten het Fontys gebouw zijn om de invloed van omgevingsfactoren duidelijk te maken. En in de bijeenkomsten over het Topoimodel wordt een raamwerk aangegeven om waarnemingen rond in- en uitsluiting te ordenen.
Bij Onderzoek zijn naast een college over de verschillende vormen van onderzoek een aantal trainingsbijeenkomsten Informatievaardigheden opgenomen die direct te
maken hebben met observatie en onderzoek, met verantwoorden van en omgaan met waargenomen informatie en met wijze van noteren van informatie.
Bij de training Beeldtaal zal het vooral gaan over de invloed van beeldcommunicatie op ons denken en handelen en over sturing en manipulatie van het menselijk gedrag via beeld.
Actualiteit
Naast deze wekelijkse programmaonderdelen zijn er een drietal activiteiten opgenomen die heel actueel zijn en die direct te maken hebben met het thema insluiting en uitsluiting.
Allereerst een tentoonstelling in het Van Abbe museum getiteld Be(com)ing Dutch), waar mensen die niet uit Nederland afkomstig zijn proberen een antwoord te geven op wat zij als Nederland ervaren. Aan deze tentoonstelling is ook een opdracht verbonden.
Daarnaast is er in de laatste week van dit blok mede door Sociale Studies een Conferentie georganiseerd in het gemeentehuis in Oirschot. Deze conferentie gaat heel specifiek over de denk- en leefwereld van migranten uit Oost Europa en hoe wij daarmee te maken hebben en welke antwoorden wij daarop kunnen formuleren. Ook aan deze conferentie is een opdracht verbonden.
Het derde actuele thema is de Troonrede op Prinsjesdag waarin het kabinet de plannen voor de komende periode ontvouwt en aangeeft welke keuzes worden gemaakt en waar de prioriteiten liggen voor toekomstig beleid.
Contacturen
Naast de reguliere lesdagen is in dit blok, zowel voor de voltijd als voor de deeltijd, een congres opgenomen.
Alle studenten wordt gevraagd donderdagmiddag 2 oktober aanwezig te zijn op het gemeentehuis in Oirschot van 13.00-17.00.
Ter compensatie is voor de deeltijdstudenten maandagmiddag 29 september vrij geroosterd.
SLB (Studie Loopbaan Begeleiding).
De SLB bijeenkomsten in dit onderdeel staan in het teken van kennismaking met de groep, kennismaking met de wijze van studeren in dit jaar, voorbespreking van de aanpak van individuele en groepsopdrachten en er wordt een eerste begin gemaakt met het vastleggen van een individueel traject.
Er is een bijeenkomst rond POP (persoonlijk ontwikkel plan) en PAP (persoonlijk actie plan) georganiseerd. Dit gaat specifiek over de opbouw van het portfolio en over verantwoorde opname van bewijsmateriaal van dit blok.
Methodiek
In dit blok staat nog niet een specifieke methodiek centraal, maar richten we ons middels drie hoorcolleges op kernbegrippen in het agogisch handelen. We kijken naar de verschillende contexten waarin en doelen waartoe methodieken worden gebruikt en de modellen die daarbij horen. Dit aan de hand van het boek Veranderkundige Modellen van Donkers. In de loop van het jaar komen dan steeds specifieke methodieken aan de orde.
Praktijk
In deze eerste periode is via het vak Informatievaardigheden een gesprek opgenomen dat iedere individuele student(e) heeft met een onbekende (en onbeminde?) partij. Juist deze contactlegging is voor CMV-ers vaak een wezenlijk onderdeel van het beroep. Dit contact komt later dit jaar bij interview terug onder de titel <Aan de keukentafel met….>
Daarnaast geeft het praktijkcentrum in dit blok uitleg over een individuele praktijkopdracht die iedere student(e) dit jaar in overleg met dat bureau dient uit te voeren en die in februari moet zijn afgerond.
Kwaliteitskring
In dit blok is ook een bijeenkomst opgenomen om met studenten en docenten vorm, inhoud en voortgang van dit onderwijsblok te evalueren en bij te stellen.
Ook andere zaken ten aanzien van de opleiding kunnen hier worden ingebracht.
Vorm en inhoud van deze evaluatiebijeenkomst vallen onder verantwoordelijkheid van SLB groep 4 en hun SLB-docent
Globaal overzicht lesordeningOp de maandagen.
Hoorcolleges over insluiting en uitsluiting (Michel Foucault)
College en trainingen Onderzoek
Colleges Topoi-model
SLB (deeltijd)
Op de dinsdagen.
Hoorcolleges Methodiek (Veranderkundige Modellen)
Trainingen Beeldtaal
SLB voltijd
Museumbezoek, Troonrede en Kwaliteitskring.
Donderdag 2 oktober.
13.00-17.00 Congres in Oirschot
Afsluitingen en Bewijsmateriaal
Aan dit blok zijn een aantal afsluitingen verbonden waaraan feedback gekoppeld is.
Ten aanzien van de competenties analyseren en verantwoorden:
1)Boekbespreking. (afsluiting op maandag 22 september)
Een groep van 3 studenten presenteert een roman op aspecten van insluiting en uitsluiting en verbindt hieraan een discussie die onder hun leiding wordt gevoerd.
De inhouds- en presentatiecriteria hiervoor worden de eerste week verstrekt.
Feedback wordt gegeven door groep en door docent
2)One-minute-movie. (afsluiting op maandag 29 september)
In tweetallen maken studenten een 1 minutenfilm volgens een opdracht naar aanleiding van de tentoonstelling in het van Abbe museum.
Schriftelijke feedback door trainer Beeldtaal.
3)Sequens. (inleveren dinsdag 7 oktober)
In tweetallen maken studenten een beeldsequens met een verrassende afloop. Deze worden direct na de herfstvakantie geëxposeerd en beoordeeld door de trainer Beeldtaal.
Schriftelijke feedback door trainer Beeldtaal
Ten aanzien van de competentie onderzoek:
1)Contactgesprek (afsluiting voor maandag 29 september)
Eerste kennismakings- en observatieopdracht (in tweetallen) met onbekende tegenpartij.
Voorwaarden en verantwoording via trainster Informatievaardigheden. Deze geeft ook de feedback
2)Congresinformatie (afsluiting maandag 20 oktober)
Iedere student maakt een weblogpagina n.a.v. congres op 2 oktober waarbij mogelijkheid bestaat voor reacties door anderen.
Richtlijnen en voorwaarden tijdens training Beeldtaal.
Bespreking in SLB bijeenkomst blok 2.
Daarnaast is alle informatie uit de colleges en trainingen onderdeel van de Individuele Kennistoets die gedurende het jaar wordt afgenomen.
Gebruikte litteratuur:
Veranderkundige modellen Donkers ISBN 902441842
Interculturele Gespreksvoering Hoffman/Arts ISBN 903131532x
Praktijkgericht Onderzoek in
Zorg en Welzijn Michelbrink ISBN 9066657499
Het verboden pad Kees van Beijnum ISBN 9789023416210
Het oog van de Luipaard Henning Mankell ISBN 90445015
Joe Speedboot Tommy Wieringa ISBN 9023414330
Weblog:
Waarnemen en Observeren: http://cmv001eind.blogspot.com/
CMV PP1 Eindhoven http://cmv20082009.blogspot.com/
Gerichte studieonderdelen in dit blok.
Week 1 (maandag 8-vrijdag 12 september)
Lezen en bespreken Roman voor boekbespreking (3-tallen)
Bezoek aan het Van Abbe Museum en bespreken opzet voor one-minute-movie.(2-tallen)
Week 2 (maandag 15-vrijdag19 september)
Lezen en bespreken roman voor Boekbespreking
Opzet bespreken one-minute-movie (2-tallen)
Zoeken filmfragment voor Beeldtaal, individueel
Gesprek met onbekende partij regelen. Tweetallen
Opzet evaluatiebijeenkomst (leden van SLB groep 4)
Week 3 (maandag 22-vrijdag 26 september)
Presentatie boekbespreking (maandag)
Beeldfragment meenemen bij Beeldtaal
Observatie van onbekende partij
Leiden evaluatiebijeenkomst (groep 4)
Week 4 (maandag 29-vrijdag 3 oktober)
One-minute-movie meenemen bij training Beeldtaal(maandag 29)
Overleg over Beeldsequens in 2-tallen Deze inleveren 7 oktober bij trainer Beeldtaal.
Bezoek Congres en invullen weblog. Individueel. gereed 20 oktober
